حواسمان به فرونشست زمین هست؟
تاریخ انتشار: ۱۵ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۹۲۲۷۶
به گزارش ایرنا، فرونشست زمین یک پدیده زیست محیطی، به معنی نشست تدریجی و یا پایین رفتن ناگهانی سطح زمین به دلیل کم شدن حجم آب در لایههای زیرین و در نتیجه پوک شدن خاک به واسطه استفاده بیش از حد از سفرههای آب زیرزمینی، نشات گرفته از نیاز روزافزون به منابع آبی و در نتیجه، از بین رفتن شناوری خاک و کمشدن تراکم مواد زیرسطحی، رخ میدهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
صاحبنظران علوم زمینشناسی معتقدند کاهش شدید سطح آبهای زیرزمینی در اثر برداشت بی رویه از این منابع، مهمترین دلیل فرونشست زمین در ایران است و همچنین این پدیده در مناطق دارای جنس خاک رسی بیشتر اتفاق میافتد.
زمانی که پدیده فرو نشست در منطقه ای رخ داد، امکان بازگشت زمین به حالت قبل از آن وجود ندارد، بنابراین اگر امروز چارهای برای جلوگیری از این پدیده زیانبار انجام نشود، در آینده معضلها و آسیبهای جدی در حوزههای زیستی و اقتصادی گریبانگیرمان خواهد شد.
اگر بتوانیم برداشت آبهای زیرزمینی را تا جای ممکن کاهش دهیم و کنترل کنیم و از سویی، بتوانیم آبهای روان حاصل از بارشها را برای نشست در زمین هدایت کنیم، میتوان امیدوار بود با بارشهای مناسب طی چند سال سطح آبهای زیرزمینی ثابت بماند تا فرونشست کنترل شود.
کنترل چاههای حفرشده، جلوگیری از حفر چاههای جدید، تغذیه مصنوعی منابع آبهای زیرزمینی با احداث بندها و کنترل و هدایت آبهای سطحی و سیلابها، از جمله راهکارهای مهم در جلوگیری از نشست زمین در دشتهای بحرانی است.
سهم ۷۵ درصدی آبهای زیرزمینی در تامین آب در سمنان
طبق گزارشها، سهم آب های زیرزمینی از تامین آب در استان سمنان حدود ۷۵ درصد است؛ در شرایطی که اگر این میزان ۴۰ درصد باشد، بحران محسوب میشود و زمینهساز فرونشست زمین است.
طبق گزارشها، ۳۴۰ لیتر بر ثانیه آب مورد نیاز در شهر سمنان از طریق آبهای سطحی و نزدیک به ۷۰ تا ۷۵ درصد آب مورد نیاز مرکز استان سمنان، به دلیل خشکسالی و کاهش بارندگی، از منابع زیرزمینی تامین میشود و این در حالی است که در گذشته وضعیت برعکس بود و بیشترین میزان تامین آب از منابع سطحی بود.
بر پایه پژوهشها، دشت سمنان واقع در حاشیه شمالی کویر مرکزی ایران، دارای اقلیمی خشک تا نیمهخشک است. در دهههای اخیر رشد سریع جمعیت و نواحی صنعتی در این دشت و به دنبال آن افزایش نیاز آبی موجب شده تا استحصال بیرویه از منابع آب زیرزمینی بالا رود و در نتیجه، ژرفای دستیابی به سطح آب شدت یابد. همین امر دشت سمنان را در زمره مناطق بحرانی کشور از نظر کمبود منابع آب و پیامدهای پس از آن قرار داده است.
فرونشست به میزان نیممتر در جنوب سمنان
چندی پیش، استاندار سمنان با بیان اینکه سمنان دومین استان درگیر خشکسالی است، گفت: کمبود آب بالاترین دغدغه و فرونشست، ریزگرد، تعداد تصادفات و جمعیت، از تهدیدهای جدی استان سمنان محسوب میشود.
سیدمحمدرضا هاشمی ابراز کرد: برداشتهای بیرویه از چاههای آب و منابع زیرزمینی موجب فرونشست زمین و افزایش دغدغهمندی مسئولان استان است که باید در این زمینه اقدام جدی و عملی به انجام رسد.
وی بیان کرد: در گذشته با حفر ۴۰ تا ۵۰ متر امکان رسیدن به آب بود، اما اکنون بعد از ۲۳۰ متر حفاری در سمنان آب موجود نیست و از طرف دیگر، ۴۰ سانتیمتر تا نیممتر فرونشست در جنوب سمنان مشاهده میشود.
استاندار سمنان تاکید کرد: ۶۵۰ کیلومتر خط ریل راهآهن در استان وجود دارد که در برخی مناطق به علت فرونشست زمین در خطر است و جابهجایی ریل و رفع دغدغه در این زمینه نیازمند عزم ملی است.
در گذشته با حفر ۴۰ تا ۵۰ متر امکان رسیدن به آب بود، اما اکنون بعد از ۲۳۰ متر حفاری در سمنان آب موجود نیست
طبق پژوهشها، در زمینه برآورد میزان نشست زمین در بازه زمانی خرداد ۱۳۸۲ تا آبان ۱۳۸۳ با استفاده از روش تداخلسنجی تصاویر ماهوارهای (InSAR)، حداکثر فرونشست ۱۳۳ میلیمتری زمین در شهر سمنان و پیرامون آن محرز شده بود و با هدف شناسایی عوامل مؤثر در فرونشست بخشی از دشت سمنان، نوسانات عمق سطح آب زیرزمینی نیز به همراه ترسیم نمودار هیدروگراف از نتایج ۱۵ چاه مشاهدهای مورد بررسی قرارگرفت که نتایج نشاندهنده افت ممتد سطح آب در طی دورههای آبی سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۸ بود بهطوری که کمینه نرخ افزایش ژرفای سطح آب زیرزمینی محدوده مطالعاتی برابر با ۲۲ سانتیمتر در سال بود و اکنون که سال۱۴۰۲ با توجه به کاهش بارندگی و شدت خشکسالی به نیمه نزدیک میشود، وضعیت بحرانی تر است.
نشست زمین در دشتهای استان سمنان چه میزان است؟
برپایه گزارشها، در دهه ۹۰ طبق اعلام جهانی اگر دشتی چهار میلیمتر فرونشست داشته باشد، مخاطره محسوب می شود و این در حالی است که بیشتر دشتهای ایران روزی یک میلیمتر فرونشست دارند و دشتهای استان سمنان نیز از این امر مستثنی نیست ، به طور میانگین سالانه ۱۰ تا ۱۲ سانی متر در دشت سمنان، هشت سانتی متر در دشت گرمسار و ۱۲ سانتی متر در دشت ایوانکی، فرونشست زمین رخ میدهد که آمار بسیار نگران کنندهای است.
متوسط کاهش شدید سطح آبهای زیرزمینی به عنوان مهمترین دلیل زلزله خاموش در کشور سالانه ۵۰ سانتیمتر است، متاسفانه این رقم در استان سمنان ۱۶ سانتیمتر بیشتر است؛ که بیانگر عمیقتر بودن اثر خشکسالی در این خطه نسبت به متوسط کشوری است، همچنین مخازن ذخیره آب در استان بیش از ۱۵۰ میلیون مترمکعب کسری دارد.
عمق چاهها فرونشست را فریاد میزنند
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقهای سمنان، اواخر خرداد امسال از مرمت و بازسازی ایستگاههای شبکه سنجش آبهای زیرزمینی مربوط به چاههای مشاهدهای(چاههایی برای اندازه گیری سطح آزاد آب زیرزمینی و نوسانات آن) واقع در دشت سمنان خبر داد و اظهار کرد: یکی از مشکلاتی که در سال های اخیر بسیاری از دشت های کشور از جمله سمنان با آن مواجه است، بحث فرونشست زمین به خاطر افت سطح آبهای زیر زمینی است.
مهران محمودی با بیان اینکه در شهرستان سمنان با مشکل افت سطح آبهای زیرزمینی و به تبع آن، فرونشست زمین مواجه هستیم، گفت: چاههای مشاهدهای در سمنان در اثر فرونشست زمین دچار آسیب و یا تخریب شدهاند.
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقهای سمنان درباره چاههای پیزومتری (چاههایی تا قطر ۲۰ سانتیمتر با جدار فلزی یا پلاستیکی که جنبه مطالعاتی و تحقیقاتی دارد) خاطرنشان کرد: برای پایش آبهای زیرزمینی در نقاط مختلف دشت، پیزومترهایی وجود دارد که با آماربرداری از آنها به صورت منظم، اطلاعات آبهای زیرزمینی اخذ و تحلیل میشود.
محمودی گفت: به غیر از این پیزومترها، منابع انتخابی کمی و کیفی نیز وجود دارند و از این طریق مسائل کمی و کیفی آبهای زیرزمینی بررسی و در اختیار مراجعی که نیاز به تصمیمگیری دارند قرارداده می شود و بر اساس این اطلاعات برنامهریزی لازم انجام میشود.
وی با بیان اینکه شبکه پیزومتری در دشتهای مختلف استان از جمله سمنان و سرخه وجود دارد و این چاههای مشاهدهای برای بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی کاربرد دارد افزود: در حال حاضر اندازه گیری سطح آب در این دشت ها به طور ماهانه انجام میگیرد.
بیشتر بخوانید تامین آب شهرها و روستاهای استان سمنان در وضعیت سربهسر است/تنش آبی در سه شهر استاندار: خشکسالی، فرونشست و مساله جمعیت، تهدیدهای استان سمنان است سمنان با کمبود ۳۰۰ لیتر بر ثانیه آب آشامیدنی در زمان اوج مصرف مواجه است قطعی و افت فشار آب در ۱۴ منطقه سمنانآسیب فرونشست حتی به سازههای مطالعاتی آب
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقهای سمنان از بالازدگی لوله جدار بر اثر فرونشست زمین به عنوان یکی از آسیبهای وارده به ایستگاههای شبکه چاههای مشاهدهای نام برد و افزود: فرونشست زمین باعث شده است کناره این پیزومترها خالی شود و برای اینکه این پیزومترها را از دست ندهیم و آماربرداری از منابع آب زیرزمینی دچار مشکل نشود، مرمت و بازسازی این ایستگاههای شبکه سنجش آبهای زیرزمینی در دستور کار است.
محمودی افزود: با توجه به اینکه تعدادی از چاههای مشاهدهای در آبخوانهای استان نیازمند مرمت و بازسازی بود، با برنامهریزیهای انجام گرفته در واحد مطالعات تعداد چهار حلقه از چاههای مشاهدهای واقع در دشت سمنان در سال ۱۴۰۱ مرمت شد.
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقهای سمنان با بیان اینکه سال گذشته چهار پیزومتر در مناطق پیغمبران، شهرک صنعتی، راهآهن متروکه در دشت سمنان و پیزومتر صوفیآباد در دشت سرخه، دچار آسیب ناشی از ریزش شد، گفت: بتنریزی پیزومتر صوفیآباد نیز در اثر فرونشست دچار آسیب شده بود که ترمیم شد.
چه کنیم که گرفتار فرونشست زمین نشویم؟
آنچه از انطباق مناطق دچار فرونشست و منحنیهای افت تراز سطح ایستایی آب برمیآید این است که بهرهبرداری از منابع آبی زیرزمینی بیش از میزان تغذیه آبخوان سبب افزایش تنش مؤثر و در نتیجه تراکم بالای رسوب شده است که این عامل دشت سمنان را با توجه به خواص ژئوتکنیکی آبخوان مستعد فرونشست کرده است.
به عبارتی، پهنههای دارای فرونشست بر مناطق افت سطح آبهای زیرزمینی، منطبق هستند و یا در نزدیکی آنها قرار دارند. از این رو مدیریت منابع آب باید هر چه بیشتر مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد تا بتوان از ادامه روند کنونی فرونشست زمین جلوگیری کرد.
فرهنگ سازی در مصرف بهینه آبهای زیرزمینی، بازتاب پیامدهای منفی فرونشست زمین به جامعه، اقدامات مستمر و موثر متولیان امر و مشارکت مردم، می تواند پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی این مساله را کاهش دهد.
استانها سمنان ۰ نفر الناز ملکی برچسبها زمین استان سمنان کم آبی فرونشست آب و فاضلاب خشکسالی شرکت آب منطقه ای پروندهٔ خبری بحران خشکسالی در ایران طبیعت و حیات وحش استان سمنانمنبع: ایرنا
کلیدواژه: زمین استان سمنان کم آبی فرونشست آب و فاضلاب خشکسالی شرکت آب منطقه ای زمین استان سمنان کم آبی فرونشست آب و فاضلاب خشکسالی شرکت آب منطقه ای سطح آب های زیرزمینی آب های زیرزمینی چاه های مشاهده ای استان سمنان فرونشست زمین نشست زمین دشت سمنان آب زیرزمینی تامین آب دشت ها چاه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۹۲۲۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رفع چالههای بزرگ مسکن مهر در دولت سیزدهم
مدیرعامل صندوق ملی مسکن با اشاره به وجود چالههای بزرگ در برخی پروژههای مسکن مهر، گفت: از محل منابع صندوق ملی مسکن تاکنون ۹۷۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل این طرح تخصیص یافته است. - اخبار اقتصادی -
محمدرضا مهدیار اسماعیلی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در خصوص روند ایجاد صندوق ملی مسکن، اظهار کرد: صندوق ملی مسکن بر اساس تصویب قانون جهش تولید مسکن شکل گرفت و ماده 3 این قانون تصریح میکند برای تجمیع و تخصیص بهینه منابع بخش صندوق صندوق تاسیس میشود.
وی با بیان اینکه به این ترتیب صندوق مذکور در نظام اداری کشور پا به عرضه وجود گذاشت، ادامه داد: از ابتدای آبانماه 1401 پس از تاسیس اساسنامه، صندوق را در نهضت ملی مسکن تاثیرگذار دیدیدم. قبل از آن هم در قالب حساب ملی مسکن عملیات شکل گرفت و پشتیبانیها و حمایت صندوق ملی مسکن با هدف کمک و تسریع فرآیندهای نهضت ملی مسکن به ثمر نشست.
وی با یادآوری اینکه ابتدا اعدادی که به صندوق وارد میشد با دستور وزیر راه و شهرسازی و ذیحساب مسئول مالی صندوق برای پروژهها تخصیص مییافت، افزود: پس از شکل گرفتن ارکان صندوق، وظایف از حالت بالقوه در اساسنامه ظهور کرده و بالفعل شد. امروز وظیفه صندوق بهعنوان نهاد تامین مالی عملیات نهضت ملی مسکن در چند بخش مختلف از جمله دهکهای کمدرآمد یک تا 4، خدمات عمومی و احداث ابنیه و سرانههای عمومی، انتقال زیرساخت به شهرهای جدید و رفع موانع که از سازوکارهای قبلی تامین مالی بخش مسکن مقرر نبود، شکل گرفته و در حال انجام است.
مدیرعامل صندوق ملی مسکن با بیان اینکه بزرگترین مشکل مسکن مهر یعنی عدم توجه به سرانههای آموزشی، درمانی، رفاهی و... را در نهضت ملی مسکن برطرف کردهایم، اضافه کرد: در این راستا ارقام قابل توجهی را برای ساخت مسجد، مدرسه، درمانگاه، فضای سبز و .. تخصیص میدهیم. در طرح مسکن مهر، ساختمانها ساخته شده اما هیچ سرانهای ندارد، اما این مسئله مهم در نهضت ملی مسکن انجام میشود. حتی برای موارد ضروری مانند نانوایی و خواروبار فروشی ضرورتها و الزامات را در پروژههای نهضت ملی مسکن در نظر گرفتهام.
اسماعیلی با یادآوری اینکه تمام عملیات تامین مالی نهضت ملی مسکن بر عهده صندوق ملی مسکن است، گفت: پروژههایی که در اطراف بافت فرسوده سخت میشود، مشکل برق،آب، زیرساخت و ... را ندارند. زمانیکه مکان جدیدی را شناسایی میکنیم انتقال آب، برق و زیرساختها هزینههای سنگینی را در بر دارد. وزارت نیرو با اجرا ماموریتها با مشکلاتی در مسکن مهر مواجه بود. این مسئله الان تا حد زیادی برطرف و برای ان چارهجویی شده است. بر این اساس یک سوم هزینههای مربوط به زیرساخت پروژههای نهضت ملی مسکن را بر عهده گرفته و این الگو را پیش میبریم.
وی با اشاره به تکمیل واحدهای مسکن مهر، گفت:آورده متقاضی در این پروژهها تکمیل شده و اقساط را پرداخت میکند. وام این پروژهها بهطور کامل پرداخت و در پروژه صرف شده است. اما با این پروژه به اتمام نرسیده است. برای رفع این مشکل، عملیات تامین مالی از مسیر صندوق ملی مسکن این امکان را برای شهرهای جدید و سازمان ملی زمین و مسکن فراهم کرد تا بتوانیم این مسائل را برطرف کنیم. در یک نمونه مسئله آسانسور پروژههای مسکن مهر بود.
وی توضیح داد: 3700 پروژه مسکن مهر داریم که آسانسور آنها به اختلال خورده و عملاً از محل آورده متقاضیان تامین منابع مالی امکانپذیر نبود.
وی در پاسخ به این پرسش که 3700 پروژه شامل چه تعداد واحد مسکن مهر است، گفت: پروژهها از 8 واحدی تا 60 واحد هستند، بهطور متوسط حدود 60 هزار واحد می شود. بهعنوان مثال پروژههای مسکن مهر فاز 11 پردیس مشکل آسانسور دارند، در برخی شهرهای پروژههای بلوکهای بالای 4 طبقه مشکل آسانسور دارند.
اسماعیلی در پاسخ به این پرسش که کل اعتبار هزینه شده برای مساکن مهر نیمهتمام چه میزانی بوده است، اظهار کرد: برای مسکن مهر استانها 3700 میلیارد تومان تزریق منابع مالی صورت گرفته است. 4000 میلیارد تومان نیز برای شهرهای جدید تخصیص یافته است. اگر تکمیل آسانسورها که حدود 2000 میلیارد تومان پیشبینی میکنیم، در مجموع تاکنون حدود 9700 میلیارد تومان از محل منابع صندوق برای تکمیل مسکن مهر هزینه شده است.
وی یادآور شد: در مجموع 127 هزار واحد مسکن مهر رفع مشکل و با اندک هزینه تکمیل شدهاند. برخی پروژهها روی پیشرفت 70 درصد و برخی واحدها روی پیشرفت 50 درصد باقیماندهاند که طبیعتاً منابع مالی بیشتری میخواهد.
وی بیان کرد:بخش آخر مسکن مهر که آنرا هسته سخت میبینیم آن دسته از پروژههایی است که مشکل حقوقـی دارند و خارج از وزارت راه و شهرسازی است. مثلاً هیئت مدیره تشکیل، اما پروژه رها شده است. نه هیئت مدیره قبلی عزل شده و نه کسی آمده پروژه را تکمیل کند و پیشرفت فیزیکی واحدها خیلی پایین است.
مدیرعامل صندوق ملی مسکن اضافه کرد: این پروژهها خیلی از ما هزینه و انرژی خواهد برد. برای رفع این مشکل راهکار پیدا کنیم. وقتی ساخت هر متر مسکن 300 هزار تومان بوده، متقاضی 300 هزار تومان یعنی به اندازه 10 متر پرداخت کرده است. الان که ارزش هر متر 12 میلیون تومان است باید اندازه 100 میلیون تومان کار جلو رفته باشد، اما کاری پیش نرفته است. برای این پروژهها باید عدد قابل توجهی را بهصورت بلاعوض هزینه کنیم.
مشکلات بزرگ برخی پروژههای مسکن مهر
اسماعیلی تاکید کرد:کسی نیست این پروژهها را بسازد. یا باید زمین برگردد یا اینکه در قالب نهضت ملی مسکن پروژه جدید تعریف شود. منابع این پروژه یا اتلاف شده یا خرج کار دیگری شده است که باید دستگاه قضایی آنرا احقاق حق کند و بهموازات صندوق ملی مسکن کمک کند.
وی با بیان اینکه 240 هزار واحد مسکن مهر نیمه تمام داشتیم که حدود 120 هزار واحد آن تحویل شده است، تصریح کرد: حدود 120 هزار واحد دیگر باقیمانده است، فکرمیکنم بتوانیم نیمی از واحدها را بدون افتادن در چالههای بزرگ رفع کنیم و به حدود 50 هزار واحد برسانیم. احتمالاً مشکل واحدهای باقیمانده بسیار بزرگ باشد و باید راهکارهای مورد به مورد داشته باشیم و نمیتوانیم یک نسخه واحد برای آنها داشته باشیم.
وی بیان کرد: بهنظرم اگر واحدهای دارای مشکلات بسیار بزرگ را فاکتور بگیریم، در سال جاری بتوانیم مسکن مهر را تمام کنیم.
رئیس هیئت عامل صندوق ملی مسکن در ادامه با اشاره به اینکه بخشی از منابع مورد نیاز تکمیل پروژههای مسکن مهر از محل فروش برخی منابع سازمان ملی زمین و مسکن انجام شده است، اظهار کرد: صندوق ملی مسکن برای تسریع در عملیات اجرایی منابع مالی را زودتر به پروژهها تزریق میکند تا در ادامه سازمان و دستگاههای دولتی از جمله ملی زمین و مسکن به تعهدات خود عمل کند.
اسماعیلی درباره شهرهای جدید گفت: در شهرهای جدید، بهدلیل نوع توپولوژی و توسعه که هنوز بسیاری از زمینهای آن به قیمت نرسیده در شورای عالی مسکن مطرح و جمعبندی شد اگر این زمینها برای گردش منابع بهفروش برسد، احتمالاً با اتلاف منابع دولت مواجه میشویم و به ثمن بخس به فروش میرسد. جمعبندی این شده که بخشی از زمینها با استعداد که میتوانیم آنها را در آینده با قیمت بالاتر و با حفظ منافع دولت، به فروش برسانیم به صندوق ملی مسکن واگذار شود. صندوق نیز به ازای این زمین تامین منابع کرده و بعدا زمینها را به فروش خواهد رساند.
انتهای پیام/